Daha önce bu yönde açıklamaları olmuştu ama Ermenistan’ın bunu yapmaya cesaret edeceğini tahmin etmemiştim doğrusu. Başbakan Nikol Paşinyan bir süre önce, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında tutuklama kararı veren Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne sempati duyduğunu, ülkesinin de üye olmasını arzuladığını söylediğinde bunun olabileceğine ihtimal vermemiştim.
Ermenistan Parlamentosu dün (Salı) Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin yargı yetkisini kabul ettiğini duyurdu. Bu Putin’in ülke topraklarına ayak bastığı anda tutuklanacak olması demek. Paşinyan, böyle bir karar almaya yetecek desteğe sahip olduğunu söylerken sanırım parlamentodaki sayıyı kastetmiyordu. Uluslararası camiadan da destek bulacağına inanmış olmalı.
Öncelikle belirtmeliyim ki Erivan Ukrayna’nın düştüğü hataya düşmek üzere. Batının önce kışkırtıp sonra ortada bırakmak gibi bir “huyu” olduğunu Ukrayna örneğinden anlayabilirdi. Ateşle oynamayı seçti.
Ermenistan parlamentosunda 60 milletvekili UCM’nin yargı yetkisi lehinde, 20 muhalefet milletvekili de aleyhinde oy kullandı. Oylamadan 60 gün sonra yürürlüğe girecek olan kararı Ermenistan Cumhurbaşkanı’nın imzalaması gerekiyor.
Çok değil bir kaç gün önce Kremlin Basın Sözcüsü Dmitry Peskov, Lahey’deki mahkemenin yargı yetkisini kabul etmenin, Rusya’nın Ukrayna’daki saldırganlığı nedeniyle savaş suçları suçlamasıyla Putin hakkında tutuklama emri çıkardığı göz önüne alındığında “son derece düşmanca” görüleceğini söyledi. Peskov, “Roma Statüsü’ne taraf olmadığımızı Ermenistan çok iyi biliyor ve bu statü temelinde alınan zor kararın da farkında” derken gerçeği söylüyor.
Paşinyan kararın Rusya’yı hedef almadığını, ancak ülkenin komşu Azerbaycan’la yaşadığı sert anlaşmazlıkta uluslararası hukuk tarafından korunmasını sağlamak için gerekli olduğunu ısrarla vurguluyor. Bunda gerçekçi olmadığını söylemek durumundayım. UCM hiç bir ülkeyi koruyamaz. Bunu biliyor olması lazım. UCM’ye ABD bile imza atmış değil.
Rusya’nın tutuklama kararlarını açıkça reddetmesine rağmen, bu kararlar Putin’in seyahat planlarında sorunlara neden oldu. Temmuz ayında Rusya Devlet Başkanı, Roma Statüsü’ne mensup Güney Afrika’da gelişmekte olan ekonomilerin liderleriyle yapacağı zirveden çekilmek zorunda kaldı.
Peki şimdi sırada ne var? Ermenistan Rusya’ya karşı başka ne tür adımlar atabilir? Bir kaç konuda kararlar alablir Ermenistan. Moskova’nın egemenliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden, birkaç eski Sovyet ülkesinden oluşan bir gruptan, ayrıca Rusya liderliğindeki diğer ittifaklardan çıkabilir. Ev sahipliği yaptığı Rus askeri üssünü kapatabilir. Rus sınır muhafızları Ermenistan’ın Türkiye sınırında devriye geziyor tabii. Buna rağmen üssü ülkeden kovar mı bilinmez.
Ukrayna savaşında Ermenistan’ın Ukrayna’yı desteklemesi, Rusya’nın da Dağlık Karabağ konusunda Azerbaycan’ı desteklemese bile Ermenistan yanlısı tutum da almaması Erivan’ın aldığı bu kararda etkili elbette.
Ermenistan’ın batıya fazla güvenen, ülkeyi ABD/Batı eksenine oturtmak isteyen başbakanı Paşinyan’ın böyle davranmakta elbette hakkı var. Ancak bölgedeki dengenin, uluslararası ortamın bu politikaları gerçekleştirmesinde ona zorlular çıkaracağını da bilmesi gerekir.
Yoksa, Ukrayna’nın yaptığı siyasi hataları tekrarlamış olur ki, iyi değil bu.
