Zekât, İslam’ın beş şartından biri olarak kabul edilir ve farz olabilmesi için belli şartların yerine getirilmesi gereklidir. Bu şartlar arasında, malların belirli bir seviyeye (nisap) ulaşması, üreyici veya artırıcı nitelikte olması, sahip olunduğu andan itibaren üzerinden bir yıl geçmesi, bir yıllık borçlardan ve temel ihtiyaçlardan fazla olması yer alır. ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR? 2024 zekat nedir, kimlere verilmez? İşte detaylar…
ZEKAT NEDİR?
Zekât, dinen belirlenen bir miktar mala sahip olan kişilerin Allah’ın rızası için belirli kişilere vermesi gereken bir ibadettir. Zekâtın farz olabilmesi için, kişinin malının belli bir miktara (nisap) ulaşması gereklidir. Bu malın üretken veya artıcı olması, üzerinden bir yıl geçmiş olması ve temel ihtiyaçlardan ve borçlardan fazla olması da gereklidir. Nisap, zekâtın farz olması için esas alınan zenginlik seviyesidir.
ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR?
Zekât, senenin herhangi bir zamanında verilebilir. Oruç ve hac ibadetlerinde olduğu gibi, nisap miktarı malın üzerinden bir sene geçmiş olması konusunda da kamerî ay hesabı uygulanır. Zekâtın farz olduğu anda verilmesi gerekir; dolayısıyla belirli bir kamerî ayı veya Ramazan’ı beklemeye gerek yoktur. Zekât vermekle yükümlü olanlar, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekâtlarını vermeleri gerekmektedir. Çünkü zekât bir kulluk borcu olduğu için, borçlar gibi bir an önce ödenmelidir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, 2/271-272).
ZEKAT KİMLERE VERİLMEZ?
Hanefî mezhebine göre, aşağıda sayılan kişilere zekât ve fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük anne ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşe,
d) Müslüman olmayanlara,
e) Zengine, yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
f) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, 2/223-228).
